بررسی مفهوم نسبیّت در مثنوی مولانا و تمثیل های مربوط به آن
author
Abstract:
ذهن نسبیّت گرای مولانا، طبیعت و جریانات آن را در قالب تمثیلهای زیبا و هنرمندانه با زبان شعر به تصویر میکشد. نسبیّت در مثنوی به گونهای است که بعضی معتقدند در مثنوی کثرت گرایش مطرح شده است. این دیدگاه مولانا در مثنوی با به کارگیری تصاویر، نمادها و مفاهیم متضاد و تمثیلها و در نگاهی تأویلی بروز و ظهور پیدا کرده است. این پژوهش این موضوع را بررسی میکند که نسبیّت در اندیشهی این شاعر بزرگ و در اثر ارزشمند او (مثنوی) تأثیر به سزایی داشته است. در این پژوهش تلاش گردیده با روشی تحلیلی – استنادی و با مراجعه به کتب تحلیلی دست اول در این حوزه به واکاوی، برجسته کردن و بررسی ابعاد این نسبیّت از راه گذر تضادهای مطرح شده بپردازد. در ابتدا مطلق بودن حقیقت و نسبی بودن راه رسیدن به آن و نسبی بودن امور براساس دیدگاهها و احوال درونی بررسی شده و سپس تضادها و تمثیلهای مرتبط و برجسته در مثنوی از جمله خیروشر، ایمان و کفر، نیک و بد و ... و پدید آمدن نسبیّت از دل این تضادها موضوع سخن قرار گرفته است.
similar resources
مطالعۀ بینامتنی تمثیل در معارف بهاءولد و مثنوی مولانا
معارف بهاءولد یکی از مهمترین آثاری است که بر مثنوی تأثیر شگرفی داشته است و تاکنون دربارۀ برخی از وجوه این تأثیرگذاری مطالعه نشده است؛ تمثیل از این جمله است. در این تحقیق ضمن لحاظ نظریۀ بینامتنیّت، تأثیرگذاری معارف بر مثنوی بررسی شده است وبرای دقت نتایج، از نرمافزارهای عرفان 3 و مثنوی نور نیز بهره گرفته شده است. تطبیق شواهد نشان میدهد که مولانا در مقولۀ تمثیل از جنبههای گوناگونی از بهاءولد مت...
full textزیباشناختی تمثیل در مثنوی مولانا با گرایش حس نوستالژی
نوستالژی یا حس دلتنگی گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر و تبدیل به یک اندیشه میشود. در عرصه ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسندهای رخ میدهد که پیرو انگیزشهای فردی یا اوضاع اجتماعی ـ سیاسی پیرامون خود، به نوعی به احساس دلزدگی از زمان حاضر دچار میشود. در حیطه ادبیات عرفانی باید گفت که عرفان تماما نوستالژی است؛ آن حس عجیبی که در بسیاری از متون مخصوصا در آثار مولانا با ا...
full textظهور اسطورة صعود از دل تضادها و تمثیل های مربوط به آن در دیوان کبیر
صعود، یکی از بنمایههای بنیادین در هستیشناسی نوع انسان محسوب میشود که گاه با اسطورة بازگشت تلفیق و همپوشانی پیدا میکند. میل به بر رفتن از دنیای زمانمند و مکانمند و از دنیایی که بر اساس تضادها بنیان نهاده شده است به سوی آرمانشهر بیکرانه و بیسو، همواره آرزوی دیرین انسان بوده که در ناخودآگاه او تحکیم شده است. این میل در اشعار مولوی، بویژه در دیوان کبیر با به کارگیری تصاویر، نمادها و مفاهیم ...
full textتحلیل ظرفیتهای تمثیلی حکایات مربوط به حضرت موسی(ع) در مثنوی مولانا
تمثیل یکی از ابزارهای کارآمد زبان عاطفی(ادبی) برای القای دریافتهای عرفانی و شهودهای شاعرانه است، زیرا تنها در قلمرو زبان عاطفی است که میتوان تجارب عرفانی و مفاهیم ذهنی را که از مقوله احساسات شخصی و درونیاند، به شیوه تمثیل به دیگران انتقال داد. از آن جا که در تعالیم و تمثیلات مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد، با تأمل در حکایتهای تمثیلی انبیا و اولیا - به ویژه حکایات مربوط به حضرت موسی (ع)-...
full textبررسی کرامت در تمثیل های مثنوی مولوی
مسأله کرامت در مجموعه عرفان اسلامی، جایگاه مهمی دارد. این کرامات که همگی از قدرت الهی ناشی می گردند، گاه حواس جسمی دارنده آن را بسیار قوی تر از حد معمول نشان می دهند و گاه محدودیت های زمانی و مکانی را در هم می شکنند و از آن فراتر می روند؛ آن گونه که مشاهده عوالم دیگر میسر می گردد و اشراف بر خاطر مریدان و حتی عوام امکان پذیر می شود و آشکار ساختن آن مایه شگفتی می گردد. مولانا نیز به مسأله کرامت ن...
full textتحلیل ظرفیت های تمثیلی حکایات مربوط به حضرت موسی(ع) در مثنوی مولانا
تمثیل یکی از ابزارهای کارآمد زبان عاطفی(ادبی) برای القای دریافت های عرفانی و شهودهای شاعرانه است، زیرا تنها در قلمرو زبان عاطفی است که می توان تجارب عرفانی و مفاهیم ذهنی را که از مقوله احساسات شخصی و درونی اند، به شیوه تمثیل به دیگران انتقال داد. از آن جا که در تعالیم و تمثیلات مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد، با تأمل در حکایت های تمثیلی انبیا و اولیا - به ویژه حکایات مربوط به حضرت موسی (ع)-...
full textMy Resources
Journal title
volume 7 issue 26
pages 87- 110
publication date 2016-03-07
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023